Existentialisme
Men moet kiezen: leven of verhalen vertellen
La nausée van Jean Paul Sartre en de biografie
Jan Fontijn
In mei hield de bekende biograaf André Maurois op uitnodiging van de Clark-stichting zes lezingen over de biografie in het Trinity College in Cambridge. Een jaar daarvoor had een van de grootste schrijvers van Engeland, E.M. For ster, een serie lezingen gehouden over de roman, die inmiddels klassiek zijn geworden en gepubliceerd werden onder de titel Aspects of the Novel. Uit alles is te merken dat Forster inspirerend op Maurois werkte. Niet alleen was zijn titel Aspects de la biographie een echo van die van Forster, maar ook in ander opzicht is de schaduw van Forster in zijn lezingen te bespeuren. Maurois maakt voortdurend vergelijkingen tussen de biografie en de roman en meer dan eens valt daarbij de naam van Forster. In minstens drie van de zes lezingen gaat Maurois in op artistieke en romantechnische kwesties, over het spanningsveld van waarheid en verbeelding, de wijze van vertellen, de keuze van betekenisvolle details, het artistieke temperament van de biograaf, de mogelijkheden en beperkingen van de biograaf in vergelijking met de romanschrijver, enz. enz. De literaire, artistieke aspecten van de biografie zijn voor hem zo belangrijk d
Jean-Paul Sartre
Jean- Paul Sartre ()
Sartre was een franse filosoof, essayist en letterkundige.
Hij is een belangrijk vertegenwoordiger van het existentialisme.
Zijn belangrijkste werk gewijd aan het existentialisme is: “L’Etre et le Néant (Het zijn en het niets).
Sartre schreef ook verhalen, toneelstukken en romans.
Belangrijke romans zijn: Le Mur en de Walging.
Het doel van de filosofie van Sartre is het geven van een analyse van het bestaan (vb: wat is de zin van het leven?).
Bij Sartre is de sleutel van het bestaan het bewustzijn.
Het bewustzijn is voor Sartre ‘intentionaliteit’: het bewustzijn dat onmiddellijk gericht is buiten zichzelf op iets anders dan zichzelf. Dus buiten het bewustzijn bestaat er ook een werkelijkheid.
Om de werkelijkheid buiten het bewustzijn te bevatten gebruikt Sartre zijn intuïtie.
Sartre wijst het idealisme af (het idealisme vindt dat de werkelijkheid puur opzich zelf niet bestaat maar alleen in ons bewustzijn).
Ook wijst hij het realisme af, dat het bewustzijn ziet als voortvloeiend uit de werkelijkheid.
Volgens Sartre zijn er twee gebieden van het zijn:
- être-pour- soi: het bewustzijn dat geheel doorzichtig en volstrekt helder is (het subject) (het voor zichzelf bewust zijn).
-
Jean-Paul Sartre
Biografie
Jean-Paul Sartre werd in geboren in Parijs, zijn vader stierf 2 jaar later Sartre groeide op in Parijs in het gezin van zijn grootouders, de familie Schweitzer. In hertrouwde zijn moeder en ging wonen in la rochelle waar sartre het tymnasium bezocht.
In werd hij toegelaten tot de ecole normale superieure
Sartre zakte voor het agregation, dat is een examen voor de bevoegheid om les te geven op een middelbarre school, een jaar later slaagde hij daar wel in net als zijn levenspartner en vriendin: Simone de Beauvoir.
In werd hij professor filosofie in Le Harve. Het jaar daarop, , stelde een beurs hem in staat de filosofieen van Edmund Husserl en Martin Heidegger in Berlijn te studeren. Na dit studeren keerde hij weer terug naar Le Havre, daar gaf hij les in Laon en vanaf gaf hij les in Parijs.
Toen de 2de wereldoorlog uitbrak werd Sartre gevangen genomen. Tijdens zijn gevangenschap van juni tot schreef hij voor zijn medegevangenen toneel. Tot was hij leraar filosofie.
Na de oorlog richtte Sartre zich vooral op het thema van maatschappelijk verantwoordelijkheid en probeerde hij terug te komen op het marxisme. In deze tijd nam hij actief en kritisch deel aan het politieke leven in Frankrijk. Zijn laatste grote werk was in
In kreeg sartre