Monica tand biografie
Bij dit nummer
Toen Elsbeth Etty vorig jaar september in NRC Handelsblad een lijst plaatste met de honderd beste Nederlandse biografieën van de afgelopen achttien jaar, knisperde het in biografenland. Tot een storm kwam het niet. Biografen die niet in de lijst waren opgenomen, ergerden zich, maar dat gebeurde voor het grootste deel achter de schermen. Over de inhoud van het begeleidende artikel viel niemand echt. Alleen Maarten ’t Hart mopperde in een ingezonden brief dat in Etty’s lijst geen enkele biografie van een musicus voorkwam.
Etty’s betoog over de criteria van een goede biografie is dan ook niet wereldbewegend, of tenminste, is dat niet meer. ‘Wat maakt een biografie goed,’ vraagt Etty zich af, en haar antwoord is: de stijl, de taal en de vertelkunst van de biograaf, maar ook het belang van de gebiografeerde voor de kunst of de geschiedenis – zijzelf houdt het meest van schrijversbiografieën. En verder of de biograaf een verhelderend verband legt tussen leven en werk van zijn of haar onderwerp, en de kwaliteit van het onderzoek naar de feiten uit het leven van de gebiografeerde. Lastig te beoordelen, dat laatste, zegt Etty, want ‘een biografie is net als andere vormen van geschiedschrijving nooit af, er kunnen altijd nieuwe feiten en gezichtspunten opduiken’.
D
De puberdagboeken
Dat pubers met alles worstelen is van alle tijden
[Voorpublicatie] Bij uitgeverij Thomas Rap verschijnt komende week een boek over en met fragmenten uit de dagboeken van hedendaagse pubers en pubers van de afgelopen eeuw. “De puberteit is een periode van grote onzekerheid. Over je plek in de groep, over je alsmaar groeiende lichaam, over die verwarrende seksualiteit. Waar jongeren van nú hun onzekerheden ongeremd delen op social media, hielden pubers voorheen hun persoonlijke verhalen diep verborgen. In dagboeken. Monica Soeting verzamelde jarenlang puberdagboeken. Samen met Nina Wijsbek las zij de talloze dagboeken die nu zijn samengebracht in de collectie van het Nederlands Dagboekarchief, op zoek naar de mooiste stukken die een eerlijk, ontroerend en soms hilarisch beeld geven van de wereld van de puber. In De puberdagboeken komen dagboekschrijvende tieners van vroeger en nu aan het woord: over school, ouders, vrienden en vriendinnen, seks, toekomstverwachtingen en alle andere zaken die tot de puberteit worden gerekend.&#;
Over de auteurs
Monica Soeting was jarenlang als recensent aan dagblad Trouw verbonden en was hoofdredacteur van het Biografie Bulletin. Onlangs publiceerde zij de biografie van Cissy van Marxveldt. Nina Wijsbek () studeerde g
Verkleuring
Onder de huid van Verf
Verf wordt geboren, wordt oud en gaat dood, net als wij en wanneer hij oud wordt, wordt hij onberekenbaar; en ook als hij nog jong is, zit hij vol streken en is zelfs in staat om leugens te vertellen, zich anders voor te doen dan hij is, ziek als hij gezond is en gezond als hij ziek is.
&#; Primo Levi () De kruisssleutel
Theorie versus Materiaal
Kunstgeschiedenis is een logisch onderdeel van de opleiding tot beeldend kunstenaar. Een geschiedenis die wordt gepresenteerd in een chronologisch overzicht van stijlen en stromingen met de nadruk op westerse kunst. Maar het is een vooral theoretische benadering die van oorsprong weinig affiniteit heeft met de materiële kant van een kunstwerk. Het gevolg hiervan is dat verf en kleur een ondergeschikte rol zijn gaan spelen bij de bestudering en waardering van kunst. Dat kan tot een vervreemdende interpretatie van de oorspronkelijke gedaante en functie van een kunstwerk leiden en tot schilderkunstige conclusies die materiaaltechnisch niet te onderbouwen zijn.
Een kunstwerk dankt zijn bestaan aan het materiaal waar het mee gemaakt is. Materiaal dat de maker zowel financieel als fysiek kon aanschaffen, want tot de moderne tijd was de verfbereiding afhankelijk van de beschikbaarheid van grondsto
Onbewust provocateur
Brussel, 27 augustus
Geschreven door Martijn Nicolaas
‘Heb je een fallus nodig om te schrijven? Zijn schaamlippen sprakeloos?’ vroeg Kristien Hemmerechts zich af in haar felle reactie op de verhalenbundel Mooie jonge goden waarin dertien jonge Vlaamse schrijvers werden gepresenteerd als belofte voor de toekomst. Uitsluitend mannen. ‘Dertien auteurs en dertien fallussen waarmee zij het Vlaamse letterenleven nieuw leven beloven in te blazen’, schreef zij in het tijdschrift De Brakke Hond. Het was en Kristien Hemmerechts liet meteen weten waar ze voor stond. Sindsdien is ze een sterk pleitbezorgster van de vrouwelijke stem in de literatuur.
Een Engelse start
Hemmerechts werd geboren in Brussel en groeide op in een gezin van drie kinderen. Ze studeerde Germaanse Filologie in Leuven en volgde colleges aan het Amsterdamse Instituut voor Literatuurwetenschap. Ze trouwt met een Engelsman en na een reis door Zuid-Amerika gaan ze in Brussel wonen omdat Hemmerechts daar een baan krijgt aan de universiteit. In wordt hun dochter Katherine geboren. Daarna volgt een moeilijke periode waarin twee van hun pasgeboren zoontjes achter elkaar aan wiegendood overlijden. Hun huwelijk overleeft dit niet.
In die periode begint Hemmerechts ook verhalen te schrijv
Signalementen
Eisse Kalk, De rode geranium, leven en werk van Eiske ten Bos-Harkema, de eerste vrouwelijke wethouder van de SDAP in Nederland (Amsterdam, Instituut voor Publiek en Politiek, )
Als in september Eiske ten Bos-Harkema wethouder voor de sdap in de Groningse gemeente Gasselte wordt, schrijft het weekblad De Proletarische Vrouw: ‘Hier komt een beschaafde, verstandige arbeidsvrouw, die een uitstekend begrip heeft van haar taak in de arbeidersbeweging, op een zeer verantwoordelijke post. Wij wenschen haar veel geluk en succes.’ Het ging hier dan ook niet om zomaar een benoeming: Ten Bos-Harkema was de eerste vrouwelijke sdap-wethouder in Nederland. Ruim tachtig jaar na haar benoeming schreef haar kleinzoon Eisse Kalk een biografie van haar met de titel De rode geranium. De laatste zin van het voorwoord luidt: ‘Ik spreek de hoop uit dat haar leven en werk voor de gemeenschap de lezers van dit boek zal inspireren om in hun eigen buurt of gemeenschap hun eigen verantwoordelijkheid voor de publieke zaak op zich te nemen.’
Het is dus meteen al duidelijk dat we van Kalk geen kritische benadering hoeven te verwachten. Hij wil zijn grootmoeder aan de vergetelheid onttrekken. Dat is zijn goed recht. Hij behandelt haar niet als geïs