Otto modersohn biografie
DIA leest: Hier zijn is heerlijk
Leestip van medewerkers van het Duitsland Instituut Amsterdam
Met dat kleine plaatje, een illustratie op een aankondiging van een seminar over moederschap, begon voor Darrieussecq in haar fascinatie voor de Duitse schilderes Paula Modersohn-Becker (). Ze schreef een bescheiden biografie over haar, die vorig jaar in het Nederlands werd vertaald: Hier zijn is heerlijk.
Die biografie is er in het Frans en in het Engels, maar wonderlijk genoeg niet in het Duits. Misschien omdat er in Duitsland al een boekenplank vol geschreven is over Paula Modersohn-Becker. Maar vast niet zo licht, zo liefdevol en zo persoonlijk als dit dunne boekje met de mooie kaft.
'Hier zijn is heerlijk' vanMarie Darrieussecq. Uit het Frans vertaald door Mirjam de Veth. , De Arbeiderspers. ISBN:
Oorspronkelijke titel: 'Être ici est une splendeur'
Dat Darrieussecq genoeg had aan pagina’s komt niet alleen omdat ze niet tracht volledig te zijn - ze schetst meer dan dat ze uitdiept - maar mogelijk ook omdat Paula niet ouder werd dan 31 jaar. Ze stierf in het kraambed aan een longembolie. “Schade”, bracht ze nog net uit. Jammer, inderdaad, van zo’n veelbelovend kunstenaar en zo’n jonge moeder.
Paula Modersohn-Becker is onlosmakelijk verbonden met Worpswede: nu
Een ander soort wellust
Marie Darrieussecq raakte gefascineerd door kunstschilder
Paula Modersohn-Becker
Marie Darrieussecq
Hier zijn is heerlijk.
Het leven van kunstschilder Paula Modersohn-Becker
Vert. Mirjam de Veth. Arbeiderspers; blz. euro 18,99
oordeel
Een indruk-wekkend, persoonlijk eerbetoon aan een vergeten kunstenares
Het eerste werk dat ze van haar zag, flitste bij toeval voorbij. Schrijfster Marie Darrieussecq noemt het zelf een spambericht, de aankondiging voor een psychoanalytisch seminar over moederschap in , waar een kleine afbeelding bij zat. Een schilderij van een moeder met kind. Na het de borst te hebben gegeven ligt ze in de comfortabele houding die Darrieussecq uit eigen ervaring kende maar nooit op schilderijen zag. "Niets zoetelijks, niets heiligs, niets erotisch: een ander soort wellust. Immens."
Het schilderij bleek te zijn geschilderd door Paula Modersohn-Becker (). Darrieussecq begreep niet waarom ze nog nooit van haar had gehoord. De Duitse kunstenares is weliswaar jong gestorven, op haar 31ste, maar liet een uitgebreide correspondentie na en zo'n duizend schilderijen. Een klein deel van haar werk werd door de nazi's vernietigd, maar de brieven aan haar familie, haar echtgenoot Otto Modersohn en aan Rainer Maria Rilke, haar vriend
Paula (Modersohn-)Becker, kunstschilder rond
Dat vrouwen begin niet geacht werden zelf te bedenken hoe hun leven er uit zou zien, is genoegzaam bekend. Minder bekend is hoe vrouwen er toch in slaagden hun eigen ruimte te bevechten.
Soms kochten ze hun vrijheid doordat ze via erfenissen financieel en dus emotioneel onafhankelijk waren. Veel vaker was het huwelijk het breekijzer waarmee ze zich los konden maken van de verwachtingen van ouders en familie.
Paula Becker trouwde Otto Modersohn. Ze leren elkaar kennen in Worpswede, het kunstenaarsdorp bij Bremen. Zij wilde leven als een kunstenaar, schilderen was haar roeping. Hij was onder de indruk van haar talent en steunde haar zoveel hij kon. Maar ja, zet twee ambitieuze kunstenaars langdurig bij elkaar en er raakt er minstens eentje hevig gefrustreerd.
Voor Paula stond het schilderen op de eerste plaats, ze wilde naar Parijs, daar gebeurde het. Otto ging wel mee, maar voelde zich veel beter in Worpswede. En dus gaat het paar uit elkaar, tot groot verdriet van Otto.
Paula Modersohn-Becker overleed in het kraambed op jarige leeftijd na de geboorte van haar dochter Mathilde. Ze is tegenwoordig in kunstkringen bekend als voorbeeld van schilderes in het begin van het expressionisme, maar dat is nog niet zo lang z
Paula Modersohn-Becker ()
Duitse schilderes
Opleiding
Paula Modersohn-Becker werd op 8 februari geboren te Dresden. Het gezin verhuisde naar Bremen. In logeerde ze een half jaar bij een tante in Londen. Daar kreeg ze haar eerste tekenlessen. Na terugkomst in Bremen volgde ze een opleiding tot lerares. Tegelijkertijd bleef ze teken- en schilderlessen volgen.Worpswede
Zij vestigde zich in in Worpswede. De kolonie in Worpswede werd tegen het einde van de negentiende eeuw door een aantal kunstenaars gesticht uit protest tegen het wetenschappelijke leven in de grote stad. Paula leerde hier haar man Otto Modersohn kennen, met wie ze in trouwde. Otto Modersohn was ook een van de oprichters van de kolonie. Paula kreeg in Worpswede les van Fritz Mackensen, de kunstenaar die in de jaren dertig directeur werd van de academie in Bremen en iSporen van Paula
Jammer. Dat is haar laatste woord, voordat ze sterft, 31 jaar oud, terwijl ze een achttien dagen oude baby achterlaat. Gauguin en Cézanne hadden alle tijd gehad om hun werk te ontwikkelen. Paula niet. ‘Paula is een zeepbel tussen de twee eeuwen. Ze schildert, snel, glanzend.’
Paula Modersohn-Becker () schilderde een prachtig oeuvre bij elkaar, intens, eerlijk en trefzeker. Ze was een voorloopster van het expressionisme en schilderde met eenzelfde geestdrift als tijdgenoot Picasso. Dankzij Marie Darrieussecq zijn haar werk en leven opnieuw over het voetlicht gebracht. Afgelopen jaar werd voor het eerst een tentoonstelling aan haar gewijd in Paula’s geliefde stad Parijs, er is een heuse Duitse biopic geproduceerd (Paula) en deze week komt de biografie die Darrieussecq over haar schreef uit in Nederlandse vertaling: Hier zijn is heerlijk, naar een dichtregel van Rainer Maria Rilke. In een bescheiden bladzijden neemt Darrieussecq je mee door het leven van de kunstenares, een korte maar intense reis, van het Duitse dorpje Worpswede naar Parijs en weer terug, een veelbelovende kunstenaarscarrière in de knop gebroken.
Op haar zeventiende ontdekt Paula het schilderen en besluit dat ze niets liever wil dan dat. Ze vestigt zich in Worpswede, een kunstenaarsdo