Cleveringa lezing 1940

Cleveringa, Rudolph Pabus ()

&#; Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: W. Otterspeer, 'Cleveringa, Rudolph Pabus ()', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL: []

Cleveringa, Rudolph Pabus, jurist, hoogleraar (Appingedam - Oegstgeest ). Zoon van Jacobus Pieters Cleveringa, rechter, en Ludgerdina Catharina Lucretia Schleurholts. Gehuwd op met Hiltje Boschloo. Uit dit huwelijk werden 3 dochters geboren.

Cleveringa verhuisde reeds op vierjarige leeftijd van Appingedam naar Heerenveen, toen zijn vader daar tot kantonrechter was benoemd. Hier bracht hij zijn jeugd door en sloot hij vriendschap met Eelco van Kleffens, de latere minister van Buitenlandse Zaken. Deze zou van Cleveringa zeggen: 'Ru was in ons beider jeugd mijn alter ego, en bleef vriend nummer één, levenslang Voortreffelijker karakter is moeilijk denkbaar - puur goud. '(E.N. van Kleffens, Belevenissen I: (Alphen aan de Rijn, ) 44 - 45). Na de HBS in Groningen afgelopen en het staatsexamen gedaan te hebben, ging Cleveringa in in Leiden studeren. Hij schreef zich tegelijk in met Van Kleffens, op 17 september. Binnen het Leids Studentencorps heeft hij zich niet met bestuurlijke activiteiten beziggehouden, afgezien van die voor het plaatselijk genootschap Frisia. Veertien dagen na Van Kle

Rudolph Cleveringa

Op 26 november hield Rudolph Pabus Cleveringa () zijn beroemd geworden protestrede.

Als decaan van de rechtenfaculteit sprak hij zijn afschuw uit over de maatregel van de bezetter om Joodse hoogleraren, onder wie zijn collega Eduard Meijers, die op dat moment college had zullen geven, van de universiteit te verwijderen.

Cleveringa werd opgepakt door de Sicherheitspolizei en tot in de zomer van opgesloten in de gevangenis van Scheveningen (ook wel het Oranjehotel genoemd). De Leidse studenten besloten naar aanleiding van zijn protest te staken, hoewel Cleveringa daar zeker niet toe had opgeroepen, waarop de universiteit door de bezetter gesloten werd.

In werd Cleveringa als gijzelaar opgesloten in Vught. Vervolgens maakte hij deel uit van een College van Vertrouwensmannen dat het verzet coördineerde. Na de oorlog hervatte Cleveringa zijn werk aan de Universiteit Leiden. In ging hij met emeritaat. Hij werd lid van de Raad van State en bleef dit tot , toen hij staatsraad in buitengewone dienst werd. Hij overleed, 86 jaar oud, in Oegstgeest.

R.P. Cleveringa: een moedig man, geroepen tot het recht

In zijn ruim pagina’s tellende biografie, R.P. Cleveringa, recht, onrecht en de vlam der gerechtigheid, geeft Kees Schuyt een fraai beeld van leven en werken van deze Leidse rechtsgeleerde ().

Ru (Rudolph) Cleveringa was de man die met een vlammende protestrede als een van de eersten openlijk stelling nam tegen de anti-Joodse maatregelen van de Duitse bezetter, waarvan onder anderen zijn leermeester hoogleraar Rudolph Meijers het slachtoffer was.

De oorlogsjaren en Cleveringa’s ervaringen in deze periode vormen het hart van de biografie, maar ook de jaren voor en na de bezetting komen uitgebreid aan de orde.

Hij werd gedreven door een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Toen het erop aankwam, durfde hij zich uit te spreken, ongeacht de gevolgen, daarin gesteund door zijn vrouw en het Leidse universitaire milieu.

In strijd met de wet

In zijn protestrede op 26 november , een half jaar na de Duitse inval, bracht Cleveringa scherp onder woorden waarom de anti-Joodse maatregelen tegen E.M. Meijers en andere Joodse collega’s in strijd waren met de Nederlandse wet.

“Meijers”, zei Cleveringa, is “een nobele en ware zoon van ons volk”, een studentenvader en geleerde die de vreemdeling, welke ons thans overheerst, ontheft v

Hiltje Cleveringa ontvangt eerste biografie over haar vader

‘Dit is een emotioneel moment voor ons, kinderen’, zei Hiltje Cleveringa nadat Schuyt haar in een vol Academiegebouw het eerste exemplaar overhandigde. Bijna veertig jaar na zijn dood is er nu voor het eerst een biografie van haar vader. Ze wees direct op de andere, huiselijke kant van Rudolph Cleveringa. ‘Onze vader was een eenvoudige man, die plezier had in alledaagse dingen zoals zijn kleinkinderen voorlezen. Hij was een vanzelfsprekende vraagbaak voor wie er maar langs kwam thuis, de bakker, de stationschef, kinderen…'

Churchill

Biograaf Kees Schuyt benadrukte in zijn toespraak dat Cleveringa niet had kunnen opereren zonder steun van diens vrouw Hiltje en zijn betrokken collega’s; de professoren Eduard Meijers, Ben Telders en diverse anderen. Ook spoorde Schuyt met cliffhangers het publiek aan om Recht, onrecht en de vlam der gerechtigheid te gaan lezen: ‘Lees het boek maar om te ontdekken of Churchill werkelijk op sociëteit Minerva zei I feel tremendous forces in this room.’

Ook anderen staken nek uit

Rector Carel Stolker stond stil bij een ander historisch moment: precies honderd jaar geleden promoveerde Cleveringa in het Academiegebouw bij Meijers. Hoogleraar Rick

R.P. Cleveringa

Over R.P. Cleveringa – Recht, onrecht en de vlam der gerechtigheid

 

'Toen het op handelen aankwam, op 26 november , had hij geen aansporing nodig om voor zichzelf te weten wat hij moest doen. Hij zag zijn houding zo helder als een bliksemschicht. Daar was een macht met miljoenen soldaten en hier was een Jood. De Jood moest van de universiteit uitgebannen worden en onze promotor wist onmiddelijk wat te doen. Dat was een grootse daad.' – Sir Winston Churchill over zijn promotor Cleveringa

 

De toespraak die de Leidse hoogleraar Rudolph Pabus Cleveringa () op 26 november hield tegen de Duitse bezetting, is uitgeroepen tot de belangrijkste Nederlandse redevoering van de twintigste eeuw. Hij besloot openlijk te protesteren tegen de nazi's, nadat die zijn leermeester Eduard Meijers hadden ontslagen omdat hij Joods was. Cleveringa sprak de studenten op beheerste toon toe en daags erna werd hij, precies zoals hij had verwacht, door de Sicherheitsdienst opgepakt en gevangengezet.

 

Deze grondig gedocumenteerde biografie gaat voor het eerst in op de gehele levensloop van Cleveringa. Waar haalde hij de moed vandaan om op te staan? Waren het zijn op vrijheid gerichte Gronings-Friese aard en opvoeding? K