Erasmus biografie recensie
Erasmus. Klap uw handen stuk! Leef zonder juk, drink u een ongeluk!
In werd Erasmus officieel een auctor damnatus, een verboden schrijver. Zijn boeken kwamen op de index te staan, de lijst van titels die je als rechtgeaard katholiek niet mocht lezen van de paus. Volgens de inquisitie was Erasmus de wegbereider van het grote schisma binnen de moederkerk, dat door Maarten Luther voltrokken werd. Die verwijten kreeg Erasmus al in de herfst van zijn leven te horen. Vooral de Parijse theologen rond Noël Beda moesten niets weten van zijn tekstkritiek, want die bracht beminde gelovigen maar op gekke ideeën. Dat de Drievuldigheid pas in de vierde eeuw na Christus het Nieuwe Testament was binnengeslopen bijvoorbeeld, of dat je de erfzonde niet al te letterlijk moest nemen, in ieder geval niet naar de letter van de Vulgaat. In Lof der zotheid stelde Erasmus de graaicultuur van de geestelijken en de aflaatpraktijken aan de kaak, net als Luther in zijn 95 stellingen op de kerkdeur van Wittenberg. Zonder Erasmus geen Luther.
Erasmus en Luther
Erasmus, die in Bazel min of meer een veilig heenkomen had gezocht, ver weg van de intolerante theologen in Parijs en Leuven, begreep niets van de aantijgingen. Luther representeerde in zijn ogen alles wat hij verafschuwde: het absolute geloof
Sandra Langereis over haar biografie van planetariumbouwer Eise Eisinga: ‘Ik herken zijn toewijding aan het ambacht’
Er zijn treffende overeenkomsten tussen ‘haar’ drie mannen, de hoofdpersonen van de biografieën die Sandra Langereis schreef. Alle drie gedreven mannen die zich niet van de wijs lieten brengen en hun leven wijdden aan grootse plannen. Beroemd werden ze alle drie: Christoffel Plantijn (), de invloedrijke drukker uit Antwerpen, Desiderius Erasmus (), bijbelhistoricus, schrijver en ‘dwarsdenker’, zoals de ondertitel van Langereis’ boek luidt, en Eise Eisinga (). Zijn biografie Machineman is deze maand verschenen.
Veel mensen kennen Eisinga van het door hem gebouwde planetarium in zijn voormalige woonhuis in Franeker. Daar was ook zijn bedrijf gevestigd, een wolkammerij. Een bezoek aan dit planetarium is ook in onze tijd een favoriet gezinsuitje. In werd het planetarium op de werelderfgoedlijst van Unesco gezet. Het is nog altijd adembenemend om te zien: een perfecte nabootsing van het heelal, opgebouwd met bewegende eikenhouten tandwielen, tegen een hemelsblauw geschilderd plafond. Ongelooflijk dat één man dit heeft ontworpen en gebouwd. Minder bekend is dat Eisinga een patriot was, die actief deelnam aan de Bataafse Revolutie. Hij moest vluchten en werd lange
Erasmus dwarsdenker
De grote verdienste van Erasmus
[Recensie] Af en toe heb je mensen nodig die van de gebaande paden afwijken om de mensheid vooruit te helpen. Erasmus is zo’n persoon en ik was al benieuwd waar hij die reputatie aan te danken had. Daarom las ik zijn Lof der Zotheid, zijn biografie en heb ik zijn correspondentie aangeschaft. Maar als Sandra Langereis dan komt met een nieuwe biografie met de titel Erasmus dwarsdenker, dan ben ik daar uiteraard zeer benieuwd naar.
Met pagina’s is deze biografie een keer zo dik als bovengenoemde biografie van Léon Halkin, dus ik ben aardig wat wijzer geworden. De inleiding echter zette mij wel even op het verkeerde been. Die begint namelijk met Op 27 juni vertrok Erasmus uit de haven van Rotterdam.
Voor een reis naar het westen zelfs, om Zuid-Amerika heen helemaal naar Japan. Die reis was ik even niet tegengekomen in de andere biografie en dat kon ook niet, gezien het sterfjaar van van Erasmus. Het blijkt om een houten beeld van hem te gaan. Afijn, het is een verrassend begin van de biografie en de inleiding verklaart ook waarom de grote humanist in een bloemetjeshemd op de omslag staat.
Dan de biografie zelf. Langereis heeft er werk van gemaakt. Dat is te zien aan het uitgebr
Recensie: Sandra Langereis – Erasmus. Dwarsdenker. Een biografie
Erasmus als dwarsdenker, bijbelwetenschapper en mens
Erasmus spreekt tot de verbeelding. Zelfs voor zij die enkel de satire Lof der zotheid hebben gelezen, ontpopt de man zich tot een geestige, intelligente en recalcitrante denker. Maar Erasmus is veel meer dan dat. In haar vuistdikke biografie zet Sandra Langereis de man neer als dwarsdenker, bijbelwetenschapper en mens. Op de grens van de middeleeuwen en de moderne tijd, zag Erasmus als een van de eerste denkers uit de lage landen in dat klassieke teksten een product zijn van mensen van vlees en bloed. En die mensen kunnen dus fouten maken, doelbewust misleiden of zich simpelweg gedragen als een product van de tijd en de plaats waarin ze leven. Erasmus koos hiermee resoluut voor de vooruitgang, de argumentatie en het empirisch onderzoek, en tegen dogmatiek en obscurantisme – weliswaar binnen een religieus kader.
Al van jongs af aan is duidelijk dat Erasmus aanleg heeft voor Latijn. Het laatmiddeleeuwse lees- en schrijfonderwijs kon Erasmus echter niet bekoren omdat het gericht was op het disciplineren tot goede gelovigen. Van kleuters werd verwacht dat ze Latijnse gebeden, hymnen en psalmen memoriseerden en opdreunden. Begrip was niet belangrijk. Oo
Erasmus − Dwarsdenker
Vuistdikke biografie de grote Rotterdamse humanist
[Signalering] Erasmus vond zichzelf vast geen ‘dwarsdenker’. Intellectuele vrijheid (of: onafhankelijk en onbevooroordeeld denken) stond voorop voor de bekendste geleerde die ons land heeft voortgebracht. In haar vuistdikke biografie duikt Sandra Langereis in het leven en werk van de grote Rotterdamse humanist, die niet alleen oude Latijnse en Griekse teksten, maar ook het menselijk gedrag onder zijn vergrootglas legde. Erasmus leefde op de grens van middeleeuwen en nieuwe tijd (). Erasmus wilde een verbinder zijn, maar paste niet in bestaande hokjes en begreep niet altijd waarom hij mensen met zijn kritische vertalingen en meningen tegen zich in het harnas joeg. In zijn boek over de vrije wil keerde hij zich tegen het gedachtegoed van Luther, nadat hij aanvankelijk diens pleidooi voor vernieuwing had gesteund. Zelf was hij verdacht, omdat hij de Bijbel zag als mensenwerk en ruimte wilde laten voor discussie. Tegelijkertijd haalde zijn werk ongekende oplagen en wilden velen hem zien en horen spreken.
In zijn brieven toont de geleerde zich vaak arrogant en eigengereid. Het onderwijs dat hij kreeg beviel hem niet, hij voelde zich benadeeld bij de verdeling van de erfenis van zijn vader, werd tegen zijn