Christopher rothko
Waarom Mark Rothko geen Pärt luisterde
Dankzij internet stuitte ik op een artikel in The Wall Street Journal over het oeuvre van Pärt. Er staat: ‘If Tabula Rasa (van Pärt, JZ) has a visual equivalent, it is in the color-block paintings of Mark Rothko.’ Zo hoort u het ook eens van een ander. Niet lang geleden las ik in de Volkskrant, in een artikel over ‘stilte in de muziek’: ‘De stilte in het werk van Arvo Pärt is niet angstaanjagend, eerder sereen en veilig. Vanuit de stilte steken nieuwe, aarzelende noten op, en zie daar Pärts troost: leven en dood die eeuwigdurend over elkaar heen rollen.’
Grote woorden, maar niet ongepast in de typering van Pärts composities. Woord voor woord kan hetzelfde worden gezegd over de Seagram Murals van Rothko, en – vooral – over die donkere, duistere, intens zwarte doeken in de Rothko Kapel. Ook bij Rothko vangen we een glimp op van de eeuwigheid, en zien we hoe leven en dood zich in zijn doeken samenballen en, inderdaad, ‘over elkaar heen rollen’, als in een intens dramatisch toneelstuk met open einde.
Hem restte, in reactie op de pop art, nog maar één kleur: zwart.
Rothko maakte deze doeken die nu de wanden van de kapel sieren niet l
Mark Rothko
De schilder Mark Rothko werd wereldberoemd door zijn grote schilderijen met enorme kleurvlakken, waarmee hij aan fundamentele menselijke emoties uitdrukking gaf.
Annie Cohen-Solal geeft in Mark Rothko niet alleen inzicht in het leven en werk van deze bijzondere schilder, maar ook een beeld van de tijd en plaats waarin zijn werk tot ontwikkeling kwam. Via de pogroms in Rusland, waar hij geboren is, de&#;jodenbuurten in Portland – zijn familie emigreerde in naar Amerika –, en de xenofobische jaren twintig toen Rothko student was, komen we terecht in het dynamische naoorlogse New York met zijn kunstverzamelaars en galerieën. Het is wonderbaarlijk hoe juist in die tijd de&#;moderne schilderkunst zich ontwikkelt.
&#;
Het beeld dat Cohen-Solal van deze invloedrijke, intellectuele en rebelse kunstschilder schetst en de ontwikkeling die hij doormaakt, is uitermate fascinerend. Als je ook maar een beetje geïnteresseerd bent in moderne schilderkunst, dan is dit een boek dat je lezen móet.
Wrok en frustratie
De biografie van Mark Rothko door Annie Cohen-Solal is niet zomaar een kunstenaarsbiografie, maar het derde deel van een onderzoek naar ‘de geschiedenis van de sociale positie van de kunstenaar in de Verenigde Staten’, een onderzoek dat haar tevens bracht ‘tot een nadere verdieping in de secularisatie van de joden in Europa’. Het eerste deel behandelde de uitwisseling van kunstenaars tussen Parijs en New York, tot ; het tweede is haar dikke biografie van de kunsthandelaar Leo Castelli ().
Aan deze Rothko-biografie ligt dan ook de bredere visie ten grondslag dat de kosmopolitische beschaving van de Europese joden en de geschiedenis van hun emigratie de joodse levens in de diaspora op essentieel niveau heeft gevormd. De Castelli-biografie maakte al veel werk van de jeugdige omzwervingen van de hoofdpersoon in Italië en Roemenië; je bent al over de helft en Castelli is al veertig als hij in New York wat in de kunst gaat doen. Je zou denken dat dat was omdat Castelli een verwend rijkeluiszoontje was, dat nooit een vak geleerd had en rondhing in hippe kringen, maar nee: in Cohen-Solals visie was dat omdat zijn leven door die joods-Europese ‘formattering’ tot een bepaalde ontwikkeling bestemd was. Die oude cultuur maakte uitgerekend joden als Castelli gevoel
Mark Rothko
De doeken zijn groot, maar hij ziet ze als krachtig én intiem
[Recensie] In was er een tentoonstelling in het Gemeentemuseum in Den Haag van het werk van Mark Rothko. Ik wilde daar naar toe, dus dat was een goede reden om de net verschenen biografie van Annie Cohen-Solal over deze kunstenaar aan te schaffen.
Rothko wordt als Marcus Rothkowitz in geboren in Daugavpils, Letland. In emigreert de familie naar de Verenigde Staten om de pogroms te ontlopen. Hij studeert er korte tijd aan de Yale-universiteit, maar maakt deze niet af. Het verhaal gaat dat zijn interesse voor kunst gewekt werd in , toen hij een vriend bezocht die naakttekeningen maakte op de Arts Student League in New York. Marcus besluit te gaan schilderen.
Hij krijgt kortstondig les maar is grotendeels autodidact. Het is interessant om te zien hoe zijn stijl zich ontwikkelt. Tot in figuratief, je kan er nog wat uit opmaken. Tot mythologisch, dat is ook nog te overzien. Van tot wordt het surrealistisch, van tot ‘multiform’ en vanaf volledig abstract. Je kan er alle kanten mee op.
Hij heet inmiddels Rothko en zijn werk wordt geëxposeerd. Zoals het vaak gaat, hij oogst lof en verkoopt niets. Hij heeft zijn ups en downs, haat zijn schildersgereedschap soms, legt het zel