Biografie dries van agt
Samenvatting
Je was voor hem of je was tegen hem. Je verafschuwde hem of bewonderde hem. Maar onverschillig liet hij je nooit. Dries van Agt, een exotisch verschijnsel in de Nederlandse politiek, krijgt eindelijk de biografie die hem toekomt.
Dries van Agt werd in de eerste lijsttrekker van het CDA, boorde 'ome Joop' den Uyl (PvdA) een tweede kabinet door de neus en was daarna zelf vijf jaar lang minister-president. Onder het motto: 'Ik sta rechtop en salueer alleen naar mijn eigen kiezers. Ik buig niet naar links en ik buig niet naar rechts.'
Van Agt bracht zijn jeugd door onder de katholieke zon in Brabant en Nijmegen. In de Kamer was hij kop van Jut in de spectaculaire debatten over de drie van Breda, Bloemenhove, Pieter Menten en de kruisraketten. Eerst als minister van Justitie, daarna als minister-president. Hoe harder de kritiek, des te meer stemmen hij kreeg.
Publiek en pers smulden van Den Uyl, Wiegel én Van Agt. De politiek leefde! Dit was de tijd van polarisatie en de maakbare samenleving. Politieke crises waren aan de orde van de dag: de Lockheedaffaire, Molukse gijzelingen, de val van Aantjes, rellen bij de troonswisseling in En altijd weer stond de onnavolgbare Van Agt in het oog van de politieke orkaan. Op de hielen gezeten door 'koene keeper' Ruud Lubbe
Leidse biograaf Peter Bootsma over Dries van Agt
Dreis van Agt in tijdens een politiek café dat D66 en het CDA hadden georganiseerd in Koetshuis de Burcht. (Foto: Chris de Waard)
Leiden, 11 februari om uur door Chris de Waard
Alweer zestien jaar geleden schreef Leidenaar Peter Bootsma de biografie van Dries van Agt. Vrijdag blikte hij in het radioprogramma Sleutelstad Nieuws met Arno Koning en Melle Tuik terug op het bewogen leven van de eerste premier namens het CDA. Van Agt overleed, 93 jaar oud, op 5 februari. Hand in hand met zijn echtgenote Eugenie, op een zelfgekozen moment. Dat werd pas na de begrafenis bekendgemaakt.
Bootsma noemt Van Agt authentiek, eigenzinnig en kleurrijk. Toen hij aan de biografie werkte was heel veelvuldig bij Van Agt in Nijmegen. Het werk als biograaf combineerde hij destijds met het raadslidmaatschap voor D66 Leiden.
Peter Bootsma over de vorige week overleden oud-premier Dries van Agt.
Moetje
In kwam Van Agt als spreker naar Leiden. Hij was toen te gast bij een politiek café van het CDA Leiden en D66 Leiden in Koetshuis de Burcht. Daar vertelde hij zelf veel van de verhalen waarmee hij de afgelopen dagen werd herdacht. Dat hij eigenlijk helemaal geen premier wilde worden bijvoorbeeld. &#;Het was een &#;moetje&#; en Hans Wiegel zou an
Biografie van Dries van Agt
3.
Vicepremier in het kabinet-Den Uyl
Tijdens de moeizame formatie van het speelde Van Agt samen met de ARP'er in de slotfase een bemiddelende rol. Zij bewerkstelligden dat KVP en bereid waren ook zonder de toe te treden tot een progressief kabinet. De overgang van Van Agt naar het kabinet-Den Uyl en zijn vicepremierschap waren een logisch gevolg van het vertrouwen dat hij inmiddels in progressieve kring had verworven.
Als minister van Justitie kreeg Van Agt in het kabinet-Den Uyl te maken met diverse moeilijke dossiers. Behalve de abortuskwestie waren dat bijvoorbeeld de versterking van de positie van de ondernemingsraden en de regeling van de grondprijzen. Van Agt kwam bij al die onderwerpen tegenover de progressieve partijen te staan. Zijn verhouding met regeringspartij D66 werd bemoeilijkt toen hij in zijn Dstaatssecretaris tot aftreden had gedwongen. Glastra van Loon had zich in een interview kritisch uitgelaten over topambtenaar van Justitie.
Eerder, in oktober , ontstond een ernstig conflict rond de abortuskliniek Bloemenhove in Heemstede. Van Agt wilde tot sluiting van die kliniek overgaan, omdat daar verboden medische ingrepen plaatsvonden. Onder druk van een Kamermeerderheid en van de progressieve ministers moest hij afzien van
Van Agt was de oudste zoon uit een gezin van vijf kinderen van een textielfabrikant in het Brabantse Geldrop, ‘de oorschelp van de Heer’, in Van Agts woorden. Zijn vader was een ‘fakkel van vreugde’, moeder was tobberig van aard. Op de lagere school was hij het knapste jongetje van de klas, het gymnasium van de paters augustijnen in Eindhoven deed hij op zijn sloffen. Van Agt was lyrisch over de milde, relativerende wereld die hem vormde. De augustijnen waren wars van de letter en leefden naar de geest.
Een rechtenstudie in Nijmegen bekroonde hij na zes jaar cum laude, een loopbaan als advocaat brak hij na twee jaar af. ‘De patroon zei: vrind, uw juridisch inzicht is helder, zij het niet onberispelijk, maar u zult nooit leren om rekeningen te schrijven en uiteindelijk is de advocatuur een bedrijf, u moet kunnen declareren.’ Daarop werd hij voor tien jaar wetgevingsjurist, eerst bij het ministerie van Landbouw, daarna bij Justitie.
De niet-gepromoveerde Van Agt werd in tot ieders verrassing, niet het minst die van hemzelf, hoogleraar in het strafrecht aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij stond te boek als een verlichte geest die een menselijker strafrecht voorstond en moderne opvattingen had over softdrugs.
Het is partijvoorzitter Fons van der Stee van de KVP gewee
Mr. A.A.M. (Dries) van Agt
Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op
Voor de overige ruim biografieën geldt het volgende:
In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? als u daar belangstelling voor heeft.
Op bovenstaande tekst en gegevens zijn auteursrechten van PDC van toepassing; overname, in welke vorm dan ook, is zonder expliciete goedkeuring niet toegestaan. Ook de afbeeldingen zijn niet rechtenvrij.
De biografieën betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was. PDC ontvangt graag gemotiveerde aanvullingen of correcties.