Couperus biografie een leven gemeren
Louis Couperis
Nieuwsgierig natuurlijk naar nieuwe inzichten en mogelijke ontdekkingen. Het is immers alweer bijna dertig jaar geleden dat de ‘dikke Bastet’ verscheen, tot nu toe de biografie die in bijna alle publicaties als referentiekader heeft gediend wanneer het ging om Couperus’ leven en werk. Wat zou Van Gemeren daaraan kunnen toevoegen?
Een ambitieuze onderneming dus. En een die de verplichting had dertig jaar onderzoek te verwerken. Daarin is Rémon van Gemeren glansrijk geslaagd. Het notenapparaat, waarin hij bovendien de discussie niet uit de weg gaat, is dermate uitgebreid en grondig dat zijn boek een betrouwbare bron is geworden voor het verdere Couperusonderzoek. Alle lof daarvoor!
Een biograaf van Louis Couperus zal altijd rekening moeten houden met het feit dat levensbijzonderheden van de schrijver nu eenmaal beperkt zijn. Wat er in de loop der tijden daaraan is opgedoken, is intussen gedocumenteerd. De biograaf zal dan ook hooguit de bekende gegevens kunnen gebruiken in het kader van de visie die hij op de schrijver heeft. En die visie heeft Van Gemeren wel degelijk. Zo tracht hij verder tot Couperus door te dringen door maatschappelijke ontwikkelingen tijdens diens leven in verband te brengen met zijn oeuvre. Daarin gaat de auteur wel eens te ver, maar vo
Het verbeelde leven van Louis Couperus
Nog voor ik een bladzijde gelezen had, was ik al onder de indruk van de enorme omvang die Rémon van Gemeren zijn biografie Couperus. Een leven heeft meegegeven. Zoals vaak in biografieën begon ik alvast in het notenapparaat te bladeren, dat meteen sprankelende passages opleverde en veel goeds beloofde. Als lezer werd ik al op jonge leeftijd door Couperus de ‘grote literatuur’ in getrokken. In de zomer dat ik achttien werd gaf ik mij volledig aan zijn werk over. Overdag deed ik vakantiewerk, ’s avonds trok ik mij met Eline Vere terug in mijn kamer. Er openden zich nieuwe vensters waardoor de schrijver zich een weg naar mijn hart baande. Ik dweepte met personages als Frédérique van Erlevoort die mijn voorstellingsvermogen prikkelde‘met loshangende haren, zeer bleek onder een dunne laag poudre-de-riz’. Binnen een week vloeide Eline’s bewustzijn ‘als druppel na druppel, uit haar weg en zij sliep in den dood in’. Na Noodlot, Extaze en De boeken der kleine zielen volgden Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan en De stille kracht. Het waren vooral de Haagse en Indische romans waarin ik mij als lezer kon verliezen.
Om Couperus’ werk in een biografisch kader te plaatsen stond mij in Louis Couperus. Een schrijversleven van Albert
Bij uitgeverij Prometheus Bert Bakker is deze week een nieuwe biografie van Louis Couperus verschenen, geschreven door Rémon van Gemeren. Waar de schrijver van onder meer Eline Vere, De stille kracht, en Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan tot voor kort toch nog een vrij mysterieuze figuur was in de Nederlandse literatuur, probeert Van Gemeren om dieper tot hem door te dringen. Daarnaast verdiept hij zich uitgebreid in talrijke aspecten van de tijd waarin Couperus leefde en wat er tijdens en na zijn leven over hem geschreven is. Zo werpt hij allerlei nieuwe lichten op een schrijver die beroemd is, maar toch eigenlijk nog tamelijk onbekend. Op Historiek een fragment uit het boek over Couperus&#; tijd in Nice, waar de gevierde schrijver in ieder geval vrij onbekend was. Tot zijn eigen plezier.
In mystieke machten,
Nieuws: De onkunde van Couperus-biograaf Rémon van Gemeren (1)
Rémon van Gemeren schreef een paar jaar geleden een volstrekt overbodige biografie zonder nieuwswaarde over Louis Couperus. Sindsdien moppert hij wat aan de zijlijn en houdt hij zich bezig met andere projecten. Maar als Couperus weer in het nieuws is, dan laat hij weer van zich horen, zoals gisteren met een opiniestuk over recente stukken en uitzendingen over de honderd jaar dode schrijver. Zo vindt hij de huidige tentoonstelling &#;Couperus non-binair avant la lettre?&#; in het Louis Couperus Museum niet aanbevelenswaardig:
Gelukkig kennen we tegenwoordig meer seksen en seksuele identiteiten, en misschien zijn we het niet eens met de keuzes zoals Couperus die zag. Maar dat is nu precies het punt waarop het fout gaat: Couperus leefde in een andere tijd, met vanzelfsprekend andere kennis, normen en waarden, ook wat seksualiteit aangaat. Wanneer we Couperus – en daarmee automatisch ook en vooral zijn werk – gaan beschouwen als non-binair, verdringt onze eigen boodschap, wens of overtuiging de essentie van zijn boeken én van Couperus zelf.
Natuurlijk hoort literatuur open te staan voor ieders eigen interpretatie, maar je doet het werk van Couperus geen recht door er bijvoorbeeld een non-binair mensbeeld in te zi
Windstreken van het innerlijk
Obesitas is biografieziekte nummer één. De uitgaven in dit populaire genre zijn al jarenlang zo dik, en vaak meerdelig, dat pagina’s voor het leven van Louis Couperus () lang niet zo buitenissig zijn als sommige critici wel mopperden. Ik heb daar minder problemen mee. Afgezien, uiteraard, van zulke critici zijn er geen geestelijk gezonde lezers die zo’n boek integraal van kaft tot kaft doorvorsen. De biografie, die toch altijd ergens het midden tussen levensverhaal en naslagwerk houdt, lees je zoals je een stad bezichtigt: nu eens loop je dat museum binnen, dan weer dit café; je blijft langer rondhangen bij kerkjes die je boeien, bewaart andere monumenten voor een later bezoek, en zo krijg je een heel aardig beeld. Niet volledig, maar wel eigenhandig op maat gemaakt.
Van een biograaf verlang je in de allereerste plaats dat hij een gids is. En van een gids verlang je dat hij veel weet en dat hij er onderhoudend over vertelt. Rémon van Gemeren slaagt daarin, laat dat meteen gezegd zijn.
De metafoor van de stadsbezichtiging is misschien ook wel ingegeven door de opbouw van Couperus: Een leven. Vier delen leiden langs alle windstreken van Couperus’ leven. ‘Van oost naar west’ beschrijft de jeugdige en jongvolwassen Couperus, die opgroeit in D